ZABYTKOWA KAPLICA ŚWIĘTEGO KRZYŻA
Obecnie kaplica św. Krzyża służy wiernym Naszego Miasta jako miejsce
adoracji Najświętszego Sakramentu.

 

 

Kierując się w lewo od wejścia, wchodzimy do ciemnej kruchty kościoła. Na prawo znajduje się kaplica Krzyża Świętego, w której w głównym ołtarzu umieszczona jest łaskami słynąca, a pochodząca prawdopodobnie z przełomu XIV i XV wieku rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego.
Pierwsza wolno stojącą kaplicę wybudowano na tym miejscu w 1731r.  Swój obecny wygląd zawdzięcza przebudowie dokonanej w latach 1776 – 1777 za gwardiana o. Mateusza Sztemborskiego. Składa się z przylegającej do kruchty i krużganku części prostokątnej oraz części kwadratowej o zaokrąglonych narożnikach. . Ta ostatnia jest nakryta kopulastym sklepieniem z gurtami i ośmioboczną latarnią. Na zewnątrz kaplica wyróżnia się namiotowym dachem z wysoką, zwieńczoną krzyżem latarnią. W tylnej części kaplicy nad kruchtą znajduje się niewielki chór muzyczny z drewnianym parapetem, ozdobionym rokokowym ornamentem. Wejście do kaplicy zamyka ozdobna osiemnastowieczna krata.
Rokokowy ołtarz został wykonany w 1778 r. przez snycerza Franciszka Grimme. Ma on kształt ramy. Po bokach stoją dwaj aniołowie: jeden z włócznia, która przebiła bok Chrystusa, drugi z drabiną, której użyto przy zdejmowaniu ciała Zbawiciela z krzyża. Dwa inne anioły, umieszczone na pilastrach, trzymają w rękach kielich, obcęgi i młot. Ostatnia para aniołów, umieszczona nad rama ołtarza, zamyka całość kompozycji.
W środkowym polu widzimy laskami słynącą rzeźbę Chrystusa Ukrzyżowanego. Jak podaje kronika klasztorna, pochodzi on z pierwszego XV – wiecznego klasztoru Bernardynów. Pogrzebana pod gruzami spalonego przez luteran w 1558 r. kościoła klasztornego, doczekała powrotu w 1629 r. zakonników. Odnaleziona przy budowie nowego kościoła, została najpierw umieszczona na honorowym miejscu na zewnętrznej ścianie prezbiterium, a gdy zaczęła cieszyć się czcią wiernych i kiedy zaczęto otrzymywać szczególne wymodlone przed nią łaski, dla niej wybudowano w 1731 r. tę osobną kaplice. Franciszkanie jako opiekunowie tego miejsca stali się promotorami pobożności pasyjnej, na wzór św. Franciszka kontemplującego ze wzruszeniem tajemnicę całkowitego oddania się Syna Bożego dla wypełnienia, ze względu na ludzi, woli swojego Ojca: w każdy piątek była odprawiana w krużgankach Droga Krzyżowa oraz szczególnie uroczyście obchodzono dzień 14 września jako święto Odnalezienia Krzyża Świętego.
Na ścianie po lewej stronie kaplicy znajdują się trzy XVIII-wieczne obrazy: dwa przedstawiające zdjęcie z krzyża, trzeci- Ostatnią Wieczerzę.   Obok ołtarza po lewej stronie znajduje się podwójny nagrobek Katarzyny z Kęsinowskich Cieleckiej (+ 1681 r.) i jej córki Konstancji z Cieleckich Działyńskiej, wojewodziny mazowieckiej (+ 1782 r.).